Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?
Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?
Kümülatif, kelime anlamı olarak birikmiş, artan, yığılarak ilerlemekte olan anlamına gelmektedir. Kümülatif Vergi, bir personelin aylık brüt gelirinden GSS ve işsizlik sigortası çalışan payının çıkarılması ile kalan tutarın her ay birikerek ilerlemesidir. Kümülatif kelimesinin anlamından da anlaşılacağı üzere Kümülatif Vergi birikerek ilerleyen vergi anlamına gelmektedir ve her ay bir önceki ayın toplamına ek olarak ilave edilerek ilerler.
Kısaca KGVM olarak adlandırılan kümülatif gelir vergisi matrahı, işveren tarafından hesaplanan ve çalışanların ödeyecekleri vergiyi belirleyen bir matrah türüdür. Kümülatif vergi matrahı, çalışanların hangi gelir vergisi dilimine girdiğinin tespit edilmesi ve ödenecek vergi miktarının bu dilime göre belirlenmesi anlamına gelmektedir.
Kümülatif vergi matrahı, her yıl değişmekte ve her sene başında sıfırlanmaktadır. Örneğin ocak ayı için yapılacak hesaplamada, ödenecek tutar ocak ayı gelir vergisine eşittir. Yılın ilk ayındaki bu vergi matrahı hesaplanmasında şöyle bir yol izlenir; çalışan kişinin o ay başka bir şekilde gelir etmediği kabul edildiğinde gelir vergisi ve kümülatif vergi matrahı eşit olarak hesaplanır.
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı Hesaplama
Kümülatif vergi matrahı, maaşlı çalışan işçinin brüt maaşı üzerinden GSS payının ve işsizlik sigortası payının çıkarılması ile hesaplanmaktadır. Brüt maaştan bu kalemler çıkarılınca elde edilen tutar çalışan kişinin ödemesi gereken vergi matrahı olarak kabul edilir.
Gelir Vergisi Hesaplanması Formülü
GVM (Gelir Vergisi Matrahı) = BÜ( Brüt Ücret) - Vergi istisnaları + Primler ( SGK+işsizlik primleri)
Buna ek olarak, vergi matrahı tutarından da gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır. Gelir vergisinin hesaplanmasındaki oranı, bir yıllık gelir vergisi matrahlarının total tutarı üzerinden belirlenir. Konuyu daha anlamak için dilerseniz bir örnek üzerinden gidelim.
Gelir Vergisi Matrahı Hesaplama
Örneğin 18.000 TL brüt maaşı olan bir çalışanın vergi matrahı hesaplamasına bakalım.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) Kesintisi %14: 18.000 x 14 / 100 = 2.520 TL
İşsizlik sigortası katkı payı kesintisi %1 : 18.000 x 1/ 100: 180 TL
GVM (Gelir Vergisi Matrahı) = BÜ( Brüt Ücret) - Vergi istisnaları + Primler ( SGK+işsizlik primleri)
GVM= 18.000 - (2.520 + 180)
GVM = 18.000 - 2700
Gelir Vergisi Matrahı = 15.300 TL
Örneklediğimiz bu vergi matrahını ocak ayı için kabul edelim. Aynı hesaplama tüm aylar için aynı şekilde yapılır ve elde edilen vergi matrahları toplanır. Çıkan sonuç, kümülatif vergi matrahı olarak adlandırılır.
Çalışan kişinin ödemesi gereken gelir vergisi miktarı ise kümülatif vergi matrahı üzerinden hesaplanır. Bizim örneğimizde gelir vergisi 15. 300 TL üzerinden hesaplanacaktır.
Kümülatif Vergi Matrahı Taşınabilir mi?
Gelir Vergisi Kanunu incelendiğinde,vergilendirme kapsamında takvim yılı içerisinde iş değişikliğine maruz kalanbir personel, bir önceki işi dolayısıyla oluşan kümülatif gelir vergisimatrahını yeni iş yeri ile ilişkilendiremez. Ancak, burada dikkat edilmesigereken bazı durumlar söz konusudur. Eğer işçi, aynı işverene ait farklı bir işyerine geçiş sağlıyor ise kümülatif vergi matrahı taşınabilir. Kümülatif gelirvergisi matrahının taşınamaması durumu farklı işverenlere ait iş yerleriarasında bir geçiş söz konusu olduğu durumlarda geçerlidir.
İşçinin aynı anda farklı işverenlere bağlı farklı iş yerlerinde çalışarak gelir elde ediyor ise bu gelirler ayrı ayrı vergilendirilir. Burada, vergi matrahının birleştirilmesi ya da taşınması gibi bir durum söz konusu değildir. Bu durum, 160 numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde şu şekilde geçer; ”… bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde her bir işverenin ödediği ücretler ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır…”